روزنامه‌های امروز کابل(شنبه ۲۵ حمل/فروردین) شروع ثبت نام از رای دهندگان برای شرکت در انتخابات پارلمانی افغانستان را مهم دانسته و هچنین به مشکلات اقتصادی افغانستان پرداخته‌اند.

روزنامه افغانستان ما نوشته که مطابق جدول زمانی کمیسیون مستقل انتخابات، امروز ثبت نام رای دهندگان را در کابل، پایتخت و مراکز ولایت‌ها آغاز می‌کند. ثبت نام رای دهندگان از ابتدا قرار بود بر اساس تذکره(شناسنامه) الکترونیکی صورت گیرد؛ ولی زمانی که روند توزیع تذکره الکترونیکی با تاخیر مواجه شد؛ گفته شد که رای دهندگان انگشت نگاری و تمام مشخصات رأی دهندگان در سیستم درج می‌شود.

سرمقاله نویس افزوده که در عمل ثبت نام رأی دهندگان شروع می‌شود که نه تذکره الکترونیکی توزیع شده است و نه رای دهندگان بایومتریک می‌شوند.

سرمقاله نویس افزوده که بر اساس اظهارات مسئولان امنیتی در حال حاضر از ۳۴ ولایت کشور، بیست و دو ولایت آن جزء ولایتهای ناامن به حساب می‌آید و از هفت هزار مرکز رای دهی بیش از سه هزار مرکز آن در مناطق ناامن قرار دارد.

نویسنده افزوده که از این تعداد نزدیک به هزار مرکز رای دهی در روز انتخابات به روی شهروندان به کلی بسته خواهند بود و سایر مراکز نیز بستگی به راه اندازی عملیات های بزرگ نیروهای امنیتی دارد که تا روز برگزاری انتخابات، حضور شهروندان در این مراکز را ممکن گرداند.

به نظر سرمقاله نویس با این حال اصل شفافیت انتخابات و سراسری بودن آن زیر سوال می‌رود و برگزاری انتخابات نمی‌تواند مشروعیت دستگاههای دولتی در کشور را به دنبال داشته باشد. پس حکومت نزدیک به شش ماه دیگر فرصت دارد تا زمینه برگزاری انتخابات در سراسر کشور را فراهم کند.

روزنامه ۸صبح نیز نوشته که کمیسیون مستقل انتخابات با اداره‌ا‌ی ثبت احوال نفوس در ماه قوس/آذر سال گذشته، یک موافقت‌نامه امضا کرده بودند که براساس آن باید به شهروندان شناسنامه‌های کاغذی توزیع شود و کمیسیون مستقل انتخابات بر مبنای همین تذکره‌ا‌ی(شناسنامه) کاغذی، واجدان رای‌‌دهی را ثبت نام کند.

سرمقاله نویس افزوده که در حکومت آقای کرزی شهروندان بدون این که سند شهروندی را ارائه کنند، برای رای‌دهی ثبت نام می‌شدند. اما این بار شهروندانی که تذکره‌ا‌ی کاغذی دارند، ثبت نام می‌شوند.

نویسنده افزوده که اداره‌ای ثبت احوال نفوس حاضر نیست اعلام کند که از زمانی که این اداره تاسیس شده است، تا حال چند میلیون تذکره در بین شهروندان افغانستان توزیع شده است. این اداره نمی‌تواند آمار زنده‌ها و مرده‌ها را مشخص کند. این اداره نمی‌تواند شمار کسانی را که روزانه‌ تذکره دریافت می‌کنند، اعلام کند. به این ابهام‌ها باید پایان داده شود.

سرمقاله نویس افزوده که اداره‌ای ثبت احوال نفوس باید به مردم افغانستان آمار بدهد. این اداره باید بگوید که چه تعداد تذکره در سراسر افغانستان با تفکیک ولایت و محل زند‌گی افراد توزیع شده است. همچنان باید روشن شود که تذکره‌های مرده‌ها چه تعداد است. آیا از تذکره‌های مرده‌ها برای ثبت‌ نام چندباره‌ای افراد استفاده نخواهد شد؟

روزنامه سرخط نیز نوشته که روند ثبت نام رای دهندگان در حالی آغاز می‌شود که کمیسیون‌های انتخاباتی هنوز نتوانسته اند به صورت کلی تشکیلات مرکزی و ولایت‌ها را تکمیل کنند. طرحی اساسی برای نظارت و جلوگیری از تقلب در دست ندارد. با توجه به همه نگرانی‌ها و سوالاتی که مطرح شد؛ احتمال دستبرد به آرای مردم و تقلب در این انتخابات نیز گسترده خواهد بود.

به نظر نویسنده نفوذ زورمندان، دخالت نمایندگان فعلی و برخی مقام‌های دولتی همچنان سایه‌ تاریک خود را بر انتخابات گسترانده و بیم وجود تقلب را دوچند کرده است. پس از برگزاری چند انتخابات و تشکیل کمیسیون‌های انتخاباتی با کمیشنران و مسئولان مختلف، ادعای پختگی در برگزاری انتخابات وجود داد. شعاری که کمیشنران فعلی نیز زیاد آنرا می‌دهند؛ اما با وجود همه نگرانی، در اوج پختگی، کمیسیون‌های انتخاباتی خام خام هستند.

روزنامه ماندگار نیز از گزارش بانک توسعه آسیایی درباره رشد اقتصادی افغانستان که گفته بود رشد اقتصادی افغانستان در سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ بدون تغییر و کند باقی می‌ماند. نوشته که “اقتصاد و سیاست دو عرصه نه‌چندان مجزا از یکدیگرند که همواره می‌توانند یکدیگر را پوشش دهند. یک سیاست خوب می‌تواند اقتصاد سالم را به‌بار آورد و یک اقتصاد سالم نیز می‌تواند حکومت را در ارائه خدمات عامه و وحدت‌بخشی به جامعه یاری برساند. بر این اساس، می‌توان درجازد‌گی اقتصادی در افغانستان در دوره زعامت آقای غنی را معلول سیاست‌های ناسالم وی دانست؛ سیاستی که در حوزۀ داخل، بر محور حذف و انحصار استوار بوده و در حوزه خارج، بر محور توهم و خوش‌خیالی.”

نویسنده افزوده که آقای غنی “شاید مشاور بسیارخوبی برای برنامه‌های اقتصادی بانک جهانی بوده؛ اما یقیناً یک زمام‌دار مطلوب برای مردم افغانستان نبوده و نخواهد بود. دانش او در بانک جهانی، از آن‌جایی که فارغ از غرض‌ومرض و خودخواهی و عصبیت بوده، نسبتاً گره‌گشا واقع شده؛ اما همین دانش و تجربه زمانی که به تب قدرت و عصبیت و در نتیجه سیاست انحصارگر آلوده می‌گردد، خروجی‌اش چیزی جز دسترخوان‌های تُهی مردم و گزارش‌های یأس‌آور بانک توسعۀ آسیایی نخواهد بود.”